بررسی مفهوم آزادی در اشعار قیصر امین پور، علی موسوی گرمارودی و فاطمه راکعی

آزادی به مفهوم امروزین آن یکی از موضوعات مهم جهان معاصر است . شاعران ایرانی به مقوله توجه ویژه ای داشته اند، هر چند مفهوم آزادی و برداشت آنها از آزادی با مفهوم کنونی متفاوت است . در دوره اول ادبیات فارسی واژه آزادی در مقابل واژه برده و به معنی اصیل نژاده بکار برده شده است یعنی به ایرانیان در مقابل غیرایرانیان آزاده گفته می شد. با گذر زمان آزادی معنایی درونی پیدا کرد که تا نهضت مشروطه استمرار داشت. درعصر مشروطه آزادی مورد نظر شاعران آزادی اجتماعی بود که خود آنان تعریف دقیق از این مقوله نداشتند و در وایع بین تاریخ ، رسم و عرف جامعه خود و واردات غربی سردرگم بودند. اما با آغاز حرکت انقلاب اسلامی که خود ماهیتی دینی ومردمی داشت تعریف آزادی هم تا اندازه ای از مفهوم صرفا غربی آن بیرون آمد و هویت دینی پیدا کرد. در شعر شاعران عصر انقلاب اشارات قرآنی و تلمیحات دینی آورده شده است . با تحقق انقلاب اسلامی که برای ملت ایران آزادی را به ارمغان آورد شاعران در دهه اول انقلاب که برای اولین بار در کشور امکان اظهار نظر علنی در مورد آزادی را یافته بودند به آزادی اجتماعی توجه ویژه ای کردند. در شعر قیصر امین پور، علی موسوی گرمارودی و فاطمه راکعی آزادی هم به معنای اجتماعی و هم به معنای فردی آن بکار رفته است . هر چه از ابتدا انقلاب اسلامی به این سو می آئیم در شعر آنان توجه به مساله آزادی درونی می شود درحالیکه در ابتدای انقلاب اسلامی آزادی به مفهوم اجتماعی آن بیشتر مورد توجه بود که طبیعتا در سالهای بعد از انقلاب و با تحقق آزادی دیگر نیاز چندانی برای پرداختن این موضوع احساس نمی شده است . تلقی آزادی دراشعار آنان با هویت دینی و اسلامی یعنی خاستگاه آزادی درنظر آنان اسلام است و در سخن از آزادی بیشتر از نماد بهره گرفته اند